Bedaffair: Slapen op natuurlijke materialen

Je staat er als argeloze slaper misschien niet zo gauw bij stil. Als je lekker ligt, slaap je gezond, denk je. Toch? Maar niets is minder waar, volgens het echtpaar Vaders, dat sinds 1994 ambachtelijk gemaakte bedden en matrassen van zuiver natuurlijke materialen verkoopt. “De meeste matrassen zijn opgebouwd uit allerlei kunststoffen op basis van aardolie”, legt Marjolein in de ruime toonzaal uit. “Wij vinden dit ongeschikt om op te slapen. Niet alleen vanwege schimmelvorming en kuilvorming, maar ook doordat zo’n matras allerlei gassen afgeeft die schadelijk zijn voor je gezondheid.”

Marjolein pakt er een boek bij en bladert naar een pagina met een lange lijst gassen die ’s nachts uit traagschuim tevoorschijn komen. In totaal 48 gassen, heeft ze geteld, met namen als benzeen, propanol en styreen. “Matrassen van traagschuim zijn wat dat betreft het ergst”, stelt zij. “Maar ook reguliere matrassen scheiden gassen af die schadelijk zijn voor de gezondheid. Zembla heeft hier jaren terug al eens een documentaire over uitgezonden, maar sindsdien is er niets veranderd.”

Pionieren

Marjolein en Arend ontwikkelden een matras van natuurlijke materialen als wol, katoen, hennep en paardenhaar. Marjolein: “Toen we onze zoektocht naar een natuurlijke matras startten, was er in Nederland nog helemaal niks op dat gebied. We konden met een schuin oog naar Engeland kijken, maar verder was het pionieren.”

Het duurde dan ook zeker tien jaar voordat de eerste duurzame matrassen klaar waren voor de markt. “Daarnaast hadden we andere banen in de detailhandel, want in het begin hadden we nog geen inkomsten.” De zaak, toen nog in Hoorn, groeide gestaag. Tot ook de matrassenbranche een gevoelige tik kreeg, in de nasleep van de economische crisis.

Lang verhaal kort: het bedrijf viel om en het gezin Vaders moest zelfs enkele maanden aankloppen bij de Voedselbank. “Verschrikkelijk”, vond Marjolein dat. “Als ondernemer ben je niet gewend om je hand op te houden.” Met hun allerlaatste geld kochten ze drie bedden en wisten ze geleidelijk weer op te krabbelen. Eerst op 100 vierkante meter in een woonwarenhuis op Amsterdam IJburg, sinds eind 2019 in Heemstede.

"Hennep is wellicht de duurzaamste grondstof: “Dat groeit zo snel dat het gewas meer CO₂ opneemt dan tijdens transport en productie vrijkomt. Daarmee maken we klimaatpositieve matrassen.”

Lokale productie

“Hier hebben we 800 vierkante meter en kunnen we helemaal los”, straalt Marjolein. Aan de Cruquiusweg bevinden zich een ruime toonzaal, een magazijn en een reparatiewerkplaats. Alle bedden en matrassen worden in Nederland en Duitsland geproduceerd, met grondstoffen die eveneens uit een van beide landen komen. “Daarmee beperken we onze transportkilometers.”

De natuurlijke materialen waarvan de matrassen worden gemaakt zijn allemaal biologisch, hoewel niet allemaal gecertificeerd. Marjolein: “Er zit ook paardenhaar in matrassen verwerkt; dat valt niet binnen het certificeringssysteem.” Hennep is wellicht de duurzaamste grondstof: “Dat groeit zo snel dat het gewas meer CO₂ opneemt dan tijdens transport en productie vrijkomt. Daarmee maken we klimaatpositieve matrassen.”

Volledig recyclebaar

Een ander groot voordeel van het werken met natuurlijke materialen is dat de matrassen volledig recyclebaar zijn. “Kunststof matrassen zijn in het beste geval ten dele te recyclen”, vertelt Marjolein. Maar vaker belanden ze op een afvalberg.” Jaarlijks komen in ons land anderhalf miljoen matrassen op de stort terecht.

Marjolein laat een matras zien dat onlangs na 25 jaar terugkwam van een klant. “Kijk, dit is er nog een uit onze vorige lijn, bleek toen Arend een matras ophaalde om een nieuwe te brengen. Dat doen we namelijk altijd, als service. We werken samen met een matrassenrecycler. Maar in dit geval bleek het een van onze eigen matrassen te zijn. We waren zelf verrast over hoe goed hij er na een kwart eeuw nog uitzag. Omdat het matras er nog zo goed uitzag, bevestigde het ons in de ontwikkeling van het Matras Repair Centre”.

Huurpand

Met de producten van Bedaffair zit het dus wel goed, qua duurzaamheid. Maar hoe zit het met het bedrijfspand? Marjolein lacht veelbetekenend en wijst naar de ramen van isolatieglas. “Die zitten er nog maar net in. Dit is een huurpand en we moesten de rechtsbijstandverzekering erbij halen om de beheermaatschappij ertoe te bewegen de rottende kozijnen met enkelglas te vervangen. Als het koud was, verstookten we soms voor 2.000 euro per week!”

De eigenaar van het pand woont in Berlijn; enige betrokkenheid bij de duurzaamheid van het vastgoed is ver te zoeken. Marjolein en Arend brachten zelf ledverlichting aan, maar veel meer opties zien ze niet als huurder. “We zouden wel zonnepanelen op het dak willen, maar daarvan zal de beheerder waarschijnlijk zeggen: ja hoor, doe maar. Op eigen kosten. Vreemd toch eigenlijk dat de verantwoordelijkheid voor de energierekening bij de huurder ligt; dat geeft de eigenaar van een pand geen prikkel om te verduurzamen.”